Tussen idealen en dwalingen
Onderwijsverhalen die je altijd al had willen lezen maar waar je nooit aan toe kwam.
Inhoudsopgave
1. Langzaam opent zich het inzicht
Een ode aan het onderwijs
2. Van ideaal tot spookbeeld
De opkomst van de meritocratie
3. De Rietveldstoel van de literatuur
Een iconisch boek over een school
4. De gelukkige klas
De literaire schoolmeester
5. vijven en zessen
Opruiende gedachten van een professor
6. Het succesverhaal
Het onderwijs is (en blijft) een compromis
7. Een onmogelijk beroep?
Imago en werkelijkheid van het docentschap
8. Bombardeer het onderwijs!
De schoolmeestertoon als sta-in-de-weg voor begrip
9. Dit is het begin, wij gaan door met de strijd
Kritiese leraren in aksie: het rode boekje voor scholieren
10. Flip the System!
Weg met de afrekencultuur
11. Welkom in de ratrace
De Citotoets: van hulpmiddel tot gesel
12. I have a dream
Over de idealen van de kampioen onderwijsvernieuwing
13. Een verkeerd ideaal
Gaat het om gelijke kansen?
14. Bevrijd je geest
Op zoek naar solidariteit
Korte inhoudsomschrijving
1. Langzaam opent zich het inzicht
Onderwijs als revolutionaire uitvinding om de leerling te verheffen uit zijn eigen leefwereld. De problematische relatie tussen onderwijskrachten en onderzoekers in de psychologie en pedagogiek. In deze bundel in kort bestek alle belangrijke verhalen over onderwijs: selectie, zin en onzin van cijfers, gelijke kansen, de opkomst van het managementmodel en meer.
2. Van ideaal tot spookbeeld
Het idee van een carrière op basis van je afkomst is op de vuilnisbelt van de geschiedenis terechtgekomen. Het moet gaan om je eigen verdiensten. Al in 1959 verscheen er een boek waarin werd beschreven hoe dit kan uitlopen op een dystopie.
3. De Rietveldstoel van de literatuur
Het meest iconische boek over een school: Bint, roman van een zender. Waar gaat dat boek eigenlijk over? Welke interpretaties zijn er mogelijk? Is het boek nog altijd actueel? Bevat het boek een boodschap?
4. De gelukkige klas
Theo Thijssen als de psychoanalyticus van de jongensziel. Waarom het werk van Thijssen een hooglied over de kunst van het onderwijzen is.
5. vijven en zessen
Over de ondeugdelijkheid van schoolcijfers. Het systeem met zijn permanente selectie is onhoudbaar. De gedachten van de founding father van het ‘Instituut zonder cijferdwang’, het Cito.
6. Het onderwijs als succes
Het onderwijs gaat gebukt onder hoge eisen en tegengestelde eisen. Het resultaat moet dan wel teleurstellen. Toch is het onderwijs historisch gezien een groot succes. Al is en blijft het een compromis.
7. Een onmogelijk beroep?
Er is geen andere beroepsgroep met zulke uitgesproken karikaturale beelden. Een historische schets van de ontwikkeling van het beroep. Het begint met het idee van werken met kinderen en eindigt met het struggelen met ouders. Roeping? Fuik? Stress!
8. Bombardeer het onderwijs!
De constante: de schoolmeestertoon, onaangenaam en onhoffelijk. Wat zijn de wortels van die toon? De toon als obstakel voor een goed begrip voor de managementrevolutie die ook het onderwijs overmeestert.
9. Dit is het begin, wij gaan door met de strijd
De revolutie van de jaren zestig als dubbele generatiecrisis. De opkomst van de jeugdcultuur, kritiese leraren strijden tegen het bestaande onderwijs en schetsen een alternatief. Wordt dat wat?
10. Flip the System!
Het sloeg in als een bom bij de Haagse hoftoren. Twee leraren stellen een boek samen waarin zij de afrekencultuur afserveren, het idee dat leraren voortdurend verantwoording af moeten leggen, deugt niet. Het systeem moet geflipt worden: iedereen behoort juist verantwoording af te leggen aan de leraren. Hoe gaat dat werken?
11. Welkom in de ratrace
De Citotoets is uitgegroeid van hulpmiddel tot gesel. Het is de scherprechter die de winnaars en de verliezers van de meritocratie aanwijst.
12. I have a dream
Onderwijsvernieuwingen willen nog wel eens faliekant mislukken. De uitgangspunten zijn vaak gevormd op drijfzand. Waarom toch is Nederland wereldkampioen onderwijsvernieuwing?
13. Een verkeerd ideaal?
Gelijke kansen in onderwijs, een populair thema. Waarom eigenlijk? Gaat het om gelijke spelregels, startposities of uitkomsten? Kan het onderwijs maatschappelijke ongelijkheid opheffen?
14. Bevrijd je geest
Een meritocratische school produceert per definitie winnaars en verliezers. Met behulp van het mattheuseffect ontstaat er een kloof tussen hoog- en laagopgeleiden. Een pleidooi voor solidariteit.