Tief op met die Tesla's

Tekening: John Körver
Van sprookje tot nachtmerrie
Het begon zo mooi met Elon Musk. Hij werd afgeschilderd als een topondernemer met visie en durf, een wereldverbeteraar die elektrisch rijden op de kaart zette en als een visionair met een megalomaan scenario om als we de planeet aarde geheel verkloot hebben, te vluchten naar een kolonie op Mars. Hij verkreeg zelfs de status van goeroe – een volgelinge verklaarde dat het sterke punt van haar Model S het filter tegen radioactieve deeltjes was: ‘Bij een kernaanval heb je in een Tesla nergens last van’.
Trumptoeteraar
Om zijn zakelijke succes, auto’s, raketten en satellieten, te waarborgen is hij gebrand op het veroveren van een monopoliepositie. Zijn routekaart: het kopen van politieke invloed. Ging het bij de eerste termijn van Trump nog ‘slechts’ om de verspreiding van desinformatie te faciliteren, bij de tweede keer draaide het zelfs om ordinaire omkoping van kiezers. Met succes, hij is de nummer een onder de Trumptoeteraars, machtige tech-oligarchen zonder mandaat.

Musk als Trumptoeteraar
Hij ziet zichzelf als de grote verbouwer. En zoals dat bij verbouwers gaat, wil hij geen beperkingen van de een of andere suffe overheid. Hij heeft een grote hekel aan regeltjes die hem dwarsbomen bij het ontwikkelen van onbemenste robottaxi’s en het implanteren van hersenchips. Is fervent tegenstander van subsidies voor elektrische auto’s – nieuwe concurrenten! – en liefhebber van hoge importtarieven voor auto’s uit Korea en China. De markt dient natuurlijk alleen vrij te zijn als het in zijn belang is.
Trump deed er langer over de bromance te omarmen. Dat zal niet alleen de leeftijd zijn. Zijn achterban is verslaafd aan fossiele brandstoffen en luistert liever naar het sonore monkelen van V8-motoren dan naar hun partners. Uiteindelijk zag hij het licht. Met innovator Musk vernieuwt hij in een klap zijn imago, niet langer een oude man met een hang naar het verleden maar een politicus met een ‘echte’ visionair aan zijn zijde. Zijn befaamde statement ‘Fans van een elektrische auto moeten rotten in de hel’ trok hij maar gauw in.

Elon Musk als 'Adolf Twittler'
Ophef en verstoring
Musk heeft ‘een strijdbare relatie met de wereld’: hij is uit op ophef, kabaal en verstoring van de gevestigde orde, of het nu de auto-industrie, de ruimtevaart of de democratie betreft. Zijn medium X heeft hij gezuiverd van pottenkijkers (exit Raad van Bestuur) en van talloze medewerkers die ervoor zorgden dat de ergste haatberichten en de meest uitzinnige beschuldigingen tijdig verwijderd werden.
Sindsdien is X een woekerplaats voor samenzweringstheorieën, desinformatie en propaganda voor radicaal rechts – zelfs voor eugenetica. Net als de nazi’s is Musk daar een fan van. Hij legt een oorzakelijk verband tussen rijkdom en intelligentie; als rijkste persoon heeft hij ‘dus’ superieure genen. Hij wil de ondergang van de samenleving tegengaan door zoveel mogelijk (de teller staat inmiddels op twaalf) kinderen te verwekken, zijn credo: rijkaards aller landen, plant u voort! Hij is uitgegroeid tot een radicale maniak.

Kerkvader Augustinus (354 - 430)
Het is nu aan ons!
Het zijn sombere tijden. Maar moeten we bij de pakken neerzitten? Beatrice de Graaf pleit er in haar recente Huizinga-lezing voor onze verantwoordelijkheid te nemen. Zij grijpt daarbij terug op gedachten van Augustinus. Wanneer diens parochianen destijds weer eens gingen klagen zei hij: "Ja het zijn moeilijke tijden. Maar net zoals goed en kwaad ook in onszelf zitten, geldt dat ook voor de tijd waarin we leven. Wij zijn niet enkel slachtoffer, wij zijn de tijden. Als wij ons inzetten voor het goede dan kunnen we er iets aan doen om de tijden te verbeteren.”

Model Y
Een autojournalist schreef dat Model Y na een facelift nog aantrekkelijker is geworden: het bumperwerk is niet minder dan 4,6 centimeter langer geworden. Wow. En dat niet alleen, de bekerhouders zijn vanaf nu afsluitbaar! Hij voorspelde dat Model Y net als in 2024 ook dit jaar de meest verkochte auto zou kunnen worden. Maar het is nu aan ons.

Actie
Het is de hoogste tijd om de oproep van Augustinus te volgen. De eerste tekenen van Musk-schaamte zijn zichtbaar, ABP belegt niet langer in Tesla. Dit is het moment om niet langer auto’s van Elon Musk te kopen, onze baas te vragen zijn merk te schrappen van de lijst huurbakken en leasebedrijven ervan te overtuigen dat er uitstekende alternatieven zijn.
En bovendien: je wil toch niet langer in een karretje van een achterneefje van Adolf Hitler rijden?
###
Een versie van dit artikel verscheen in Trouw van 21 januari 2025.